فروش سهام عرضه اولیه و روش بوک بیلدینگ
تصمیم‌گیری برای فروش سهام برعهده شماست. ولی به عنوان یک توصیه کلی، بهتر است تا زمانی که صف خرید در سهم وجود دارد، سهام خود را نگهداری کنید.
به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی به نام «بوک بیلدینگ» برای خرید عرضه اولیه رونمایی شده است.
روش فروش سهام عرضه اولیه
می‌توانید روز پس از عرضه اولیه، سهام خود را بفروشید ولی به عنوان یک توصیه کلی، بهتر است تا زمانی که صف خرید در سهم وجود دارد، سهام خود را نگهداری کنید.
اگر سهم به قیمت مناسبی عرضه شود معمولا رشد قیمت آن در طی چند روز اتفاق می‌افتد و به همین دلیل تمایلی برای فروش سهم در ابتدا وجود ندارد. اما برای سرمایه‌گذارانی که اطلاع درستی از ارزش سهم ندارند بهتر است که در صورت عرضه شدن صف خرید، سهم خود را نیز به فروش برسانند.
رشد قیمت بعد از عرضه اولیه
رشد قیمت سهم پس از عرضه اولیه به عوامل زیر بستگی دارد:
- تعداد سهام عرضه شده: هرچقدر تعداد عرضه کمتر بوده باشد، معمولا فروشندگان کمتری نیز وجود خواهند داشت.
- رفتار سهامدار عمده: اگر سهامدار عمده پس از عرضه اولیه، سهام دیگری عرضه نکند معمولا سهام رشد بیشتری می‌کند.
- جو کلی بازار: در زمانی که جو کلی بازار مثبت است و همه خوشبین هستند، افراد کمی حاضر به فروش می‌شوند.
- اخبار و شایعه‌های پیرامون سهم: گاهی اخبار و شایعات منفی یا مثبتی پیرامون سهام عرضه شده شکل می‌گیرد و افراد براساس این شایعات و اخبار تصمیم می‌گیرند.
- فاصله قیمت با ارزش ذاتی: هرچقدر سهام ارزانتر در عرضه اولیه ارائه شود، یعنی با ارزش ذاتی خود فاصله بیشتری داشته باشد، خریداران بیشتر به خرید تشویق می‌شوند.
مثالی از بازدهی در عرضه اولیه
با توجه به توضیحات ارائه شده، در ادامه به بررسی چند مثال از بازدهی عرضه اولیه های چندسال اخیر خواهیم پرداخت:
در سال ۹۶، شرکت مبین وان کیش طی ۲۵ روز، ۲۶۸% بازدهی، شرکت به پرداخت ملت طی ۸ روز، ۲۶% بازدهی، شرکت های وب طی ۲۲ روز، ۶۲% بازدهی داشتند و شرکت شفادارو، طی ۵ روز -۵% بازدهی داشته است! همانطورکه در این مثال مشخص است، لزوما عرضه‌های اولیه همیشه با بازدهی مثبت همراه نیستند. در سال ۹۷، شرکت عطرین نخ قم طی ۲۰ روز ۹۷% بازدهی، شرکت کشاورزی و مکانیزه اصفهان کشت طی ۲۴ روز ۱۰۰% بازدهی، شرکت کشت و دام پارس طی ۳۵ روز، ۱۷۰% بازدهی به سهامداران اعطا کرد. در سال ۹۸، شرکت دارویی رهاورد تامین طی ۴۰ روز ۲۰۵% بازدهی، شرکت پلی پروپیلن جم طی ۷ روز ۳۷% بازدهی، سرمایه‌گذاری صدر تامین طی روز ۵ روز ۲۰% بازدهی و شرکت توسعه مولد نیروگاهی جهرم طی ۱۲ روز ۴۰% بازدهی به سهامداران اعطا کرد. لازم به اشاره است، موارد ذکر شده تنها چندین نمونه از عرضه‌های اولیه در سالیان اخیر هستند.
چگونه می‌توان بدون نقدینگی، سهام اولین عرضه را خریداری کرد؟
برخی از کارگزاریها با هدف جذب مشتری، بدون داشتن موجودی ریالی از سوی سرمایه گذار و به نمایندگی از او عرضه اولیه را خریداری می‌کنند. در واقع، آنها با این کار به سرمایه گذار اعتبار می‌دهند. معمولا اگر سرمایه گذار پس از چند روز کاری با کارگزاری تسویه حساب کند، صاحب سهام خواهد شد. در غیر این صورت کارگزاری، سهام را می‌فروشد تا بدهی سرمایه گذار را تسویه کند.
بررسی یک نمونه آگهی اولین عرضه
در ادامه می‌توانید آگهی اولین عرضه نماد «تاصیکو» را مشاهده کنید. در این اطلاعیه موارد زیر آورده شده است:
- تاریخ عرضه
- تعداد سهام و معادل درصد از سهام کل شرکت
- بخش، گروه و طبقه سهام
- نماد
- کف و سقف قیمتی
- مدیر و متعهد عرضه
- حداکثر سقف خرید حقیقی و حقوقی
برای اطلاع از اولین عرضه شرکت‌ها باید اخبار سایت‌های بورسی و کانال‌های خبری را پیگیری کنید. بیشتر کارگزاریها نیز این عرضه‌ها را به مشتریان خود اطلاع می‌دهند. پس از اینکه از تاریخ اولین عرضه اطلاع پیدا کردید، حوالی ساعت ۱۰ صبح همان روز سایت «tsetmc» را باز کرده و اطلاع‌رسانی‌های ناظر بازار را دنبال کنید.
✔منظور روش بوک بیلدینگ چیست؟
به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی به نام «بوک بیلدینگ»برای خرید عرضه اولیه رونمایی شده است. مهم‌ترین مزیت این روش، امکان ثبت سفارش به قیمت‌های متفاوت است. در روش بوک بیلدینگ، هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده و در قیمتی که خریدار تعیین می‌کند در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. به این ترتیب، در تخصیص سهام، بی‌عدالتی ایجاد نمی‌شود.
در این روش هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی‌های خود، درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل توسط ناظر بازار اعلام می‌شود، در سیستم معاملاتی ثبت می‌کند. یکی از معایب روش بوک بیلدینگ، قیمت و محدودیت مثبت و منفی ۱۰ درصد است. با وجود آن که نهاد عرضه کننده، یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می‌کند. اما سرمایه گذاران می‌توانند سفارش خرید خود را در بازه‌ای بین این قیمت کف و ۱۰% بالاتر از آن قرار دهند.
مشکل این است که به احتمال زیاد چنین کاری باعث می‌شود تا افراد در سقف قیمتی ثبت سفارش و خرید سهام را انجام دهند که ممکن است باعث ایجاد صف خرید در عرضه اولیه شود. اما به صورت کلی، شما در این روش راحت‌تر از روش حراج، خرید خواهید کرد. هم چنین دیگر اولویت با سفارش زودتر نیست و شما نباید خیلی سریع سفارش خود را ثبت کنید. بلکه بر اساس تحلیل خود آن قیمتی را که در بازه مشخص شده انتخاب کرده و در آن قیمت، سفارش خود را ثبت می‌کنید.
✔خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ
عرضه اولیه در روش بوک بیلدینگ به این صورت اجرا می‌شود:
شرکتی که شرایط پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را دارد و به اصطلاح در بازار «درج نماد» شده است توسط یکی از شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری یا تامین سرمایه، ارزش گذاری می‌شود. این تعیین ارزش پس از بررسی کامل بنیادی شرکت، تخمین سودآوری آتی، تخمین نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار و استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری همچون تنزیل جریانات نقدی انجام می‌شود.
با توجه به ماهیت روش بوک بیلدینگ، قیمتی به عنوان حداقل قیمت مورد تایید قرار می‌گیرد و سقف قیمتی که معمولا ۱۰ درصد بیشتر از حداقل قیمت است تعیین می‌گردد تا تمام سرمایه گذاران علاقه‌مند به شرکت در اولین عرضه، متناسب با تحلیلشان درخواست قیمتی خود را ثبت کنند. اما در ادامه چه اتفاقی می‌افتد؟ برایتان خواهیم گفت.
حداقل ۴۸ ساعت کاری قبل از انجام اولین عرضه، اطلاعیه آن در سایت سازمان بورس یا فرابورس منتشر می‌شود. در آن اطلاعیه حداکثر تعداد سهام قابل سفارش، تاریخ انجام اولین عرضه و دامنه قیمت مجاز تعیین می‌گردد. در روز مشخص شده برای عرضه، اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه در سایت سازمان بورس و توسط ناظر بازار اعلام می‌شود. پس از آن، شما به مدت ۲ ساعت فرصت دارید تا درخواست خود را ثبت کنید. پس از پایان دوره سفارش سرمایه گذاران، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه، شروع به تخصیص سهام به تمام متقاضیان می‌کند.
فرض کنید کل تعداد سهام قابل عرضه ۵۰ میلیون سهم و تعداد سرمایه گذارانی که درخواست خود را ثبت کرده‌اند ۵۰ هزار نفر باشد. از طرفی هر سرمایه گذار تا سقف ۲۰۰۰ سهم اجازه درخواست خرید داشته است. با وجود اینکه کل سرمایه گذاران ۲۰۰۰ سهم را درخواست داده‌اند اما به هر سرمایه گذار هزار سهم تخصیص داده خواهد شد. از زمان آغاز عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا اکنون، بیشتر عرضه‌های اولیه در سقف قیمتی انجام شده‌اند. بنابراین به خریداران توصیه می‌شود که درخواست خرید خود را نیز روی سقف قیمتی ثبت کنند تا سهام به آنها تخصیص داده شود.
برای خرید عرضه‌های اولیه توجه به اطلاعیه ناظر در روز عرضه بسیار مهم است. زیرا این اطلاعیه شامل موارد مهمی از جمله بازه قیمت سهمیه مجاز هر فرد و زمان مجاز ارسال سفارش است. در روزهایی که شرکت‌ها اولین عرضه خود را انجام می‌دهند، ترافیک بالایی در سایت کارگزاریها ایجاد می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که از قبل حساب کاربری خود را شارژ کنید تا در روز عرضه با مشکل روبه‌رو نشوید.
در روش بوک بیلدینگ هر کد بورسی (هر فرد) تنها از طریق یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می‌تواند در اولین عرضه شرکت کند. یعنی نمی‌توانید در یک سفارش ۲۵۰ سهم و در سفارش دوم ۱۵۰ سهم را ثبت کنید. بلکه باید در یک سفارش ۴۰۰ سهم را سفارش بدهید. در روش قبلی، افراد از طریق چندین کارگزاری سفارش خود را ثبت می‌کردند تا بالاخره یکی از کارگزاریها سفارش آنها را ثبت کند. ولی در روش بوک بیلدینگ با توجه به وجود زمان دو ساعته جهت ارسال سفارش این مشکل برطرف شده است.
افزایش قیمت سهم در روز پس از اولین عرضه، به حمایت سهم از سوی سهامدار عمده و وجود تقاضای مناسب از سوی سرمایه‌گذاران بستگی دارد. این موضوع به جز چند مورد محدود، انجام شده و در نتیجه حداقل بازدهی ۱۵ درصدی را محقق کرده است.
بیشتر بدانید
برای خرید تقره آنلاین به سایت کافه سیلور مراجعه کنید.
