تسبیح به معنی ستایش کردن است این واژه از ریشه ی عربی سَبَحَ گرفته شده است. در زبان عربی به تسبیح مسبحه گفته می شود.
تَسبیح یک نوع از مهره های نیایش است که از مجموعهای از مهرههایی گِرد از گل پخته یا سنگهای رنگین تشکیل شده ، که به رشته میکشند تا به کمک آن شمار نیایش ها و ذکرها را نگاه دارند.
همه ما از مادربزرگ ها و یا پدر بزرگ هایمان ذکر گفتن با تسبیح را یاد گرفته ایم. اما جالب است بدانید که تعداد دانه های تسبیح می تواند به نوع ذکر شما نیز مرتبط باشد. انواع تسبیح بر اساس تعداد دانه به قرار زیر می باشد:
1- تسبیح معمولی: این تسبیح 99 دانه می باشد یعنی سه تا دسته ی 33 تایی از دانه های تسبیح که از یک دیگر به کمک مهره ای کوچک تر جدا شده اند. تسبیح معمولی اغلب بیشتر در خانه ها و یا مساجد به چشم می خورد.
2-تسبیح اصلی: اگر تسبیحات خانم فاطمه زهرا را همیشه بر زبان دارید بهتر است تا از تسبیح اصلی که در آن تنها 33 مهره به بند کشیده شده را، با خود به همراه داشته باشید.
3-تسبیح هزار دانه ای: این تسبیح همان طور که از اسم ان مشخص بوده، بسیار بلند می باشد و برای افرادی که همیشه در حال ذکر گفتن هستند و یا تعداد زیادی ذکر نذر می کنند، مناسب می باشد.
انواع تسبیح بسیار متنوع و متفاوت می باشد که هر کدام ویژگی خاص خود را دارند در ادامه درباره انواع تسبیح و ویژگی هر کدام بیشتر توضیح خواهیم داد.
تسبیح های تربت از جنس گل معمولاً از خاک های متبرک ساخته می شوند (تربت حرم امامان شیعه)
تسبیح از تراشیدن و شکلدادن مواد گوناگونی درست میشود. از آن جملهاست سنگهای کهربا، فیروزه، عقیق و ام البنین (دانه های رنگی) ، و نیز گل پخته که گاه مانند خرمهره لعاب دادهشدهاست. همچنین برخی از تسبیحها را از تراشیدن و تیلهوار نمودن چوب سخت و تیرهرنگ درخت بان یا یُسر میسازند که گاه آن را نقرهکوب نیز مینمایند.
صد دانه یاقوت كه در سه دسته، با نظم و ترتیب، كنار هم به بند كشیده شدهاند... تسبیح هایی که در اندازه و اشکال و رنگ های زیبا از سنگ های معدنی و قیمتی طراحی و ساخته شده اند. در کنار جنبه معنوی که این تسبیح ها دارد، شاید بتوان به خواص درمانی سنگ ها نیز اشاره نمود. لمس هر یک از دانه های تسبیح در کنار آرامش معنوی که به انسان می دهد، می تواند خواص درمانی سنگ ها را نیز به بدن منتقل نماید.
سنگ این تسبیح بسیار خاص می باشد. به گونه ای که ارزش آن با گذر زمان همانند قالی های کرمان، بیشتر می شود. مرکز اصلی ساخت این سنگ در قندهار و جلال آباد می باشد. رنگ این سنگ، سبز و زرد می باشد که از نظر ارزش گذاری، رنگ زرد آن در اولویت می باشد. هر چه این تسبیح بیشتر در دست قرار بگیرد و استفاده شود، بر قیمت آن افزوده تر می شود. چرا که سنگ های آن، با مرور زمان شفافیت و زیبایی خود را نشان می دهند. از آن گذشته خاصیت پادزهری این سنگ نیز دلیل دیگری برای خاص بودن آن می باشد. پس اگر در میان انواع تسبیح ها تصمیم به خرید تسبیح شاه مقصودی دارید، پیشنهاد می کنیم تا انواعی ازآن را که چندیدن دست گشته را خریداری نمایید.
برای برخی از افراد بسیار مهم می باشد که تسبیح آن ها از سنگی خاص و در عین حال گران قیمت باشد. برای همین از عقیق و فیروزه برای ساخت تسبیح خود استفاده می کنند. این دو سنگ را ما بیشتر در زمینه ی ساخت انگشتر و یا گردنبند استفاده می کنیم چرا که از قیمت بسیار بالایی برخوردارند. سنگ عقیق اصل، مربوط به یمن می باشد در صورتی که در برخی کشور های دیگر نیز با کیفیتی پایین تر و قیمت کمتر به فروش می رسد. سنگ فیروزه نیز که همان طور که می دانید خاص نیشابور بوده به همین دلیل تسبیح با دانه های فیروزه را می توانید در این شهر راحت تر پیدا نمایید و یا سفارش دهید. در هنگام خرید مراقب باشید و از اصلی بودن سنگ عقیق و یا فیروزه حتما مطمئن شوید.
در بالا به چند مورد از معروف ترین انواع تسبیح اشاره کردیم و مابقی ان ها را نیز در ذیل به ان ها اشاره خواهیم کرد:
1- تسبیح سندلوس: همانند شاه مقصودی، با گذشت زمان و بر اثر استفاده، ارزش آن بیشتر شده و زیبا تر می شود. این تسبیح در رنگ های مختلف آبی، زرد، سبز و قرمز موجود می باشد. البته فراموش نکنید که دانه های آن از مواد شیمیایی و مصنوعی ساخته می شود.
2-تسبیح مرجانی: این تسبیح بی نظیر از مرجان های دریایی ساخته شده و در ابتدا رنگ دانه های آن سفید می باشد. اما هر چه بیشتر از ان ها استفاده کنید، به مرور زمان به رنگ زرد و بعد قرمز در می آید که بسیار خوش رنگ می باشد. این تغییر رنگ یکی از دلایل اصلی برای انتخاب این نوع تسبیح است.
3-تسبیح کهربایی: از دیگر انواع تسبیح می باشد که دانه های آن منشا طبیعی دارند و از یک نوع فسیل دریایی به دست می آید. مرغوب ترین و معروف ترین نوع کهربا در دنیا متعلق به کشور آلمان می باشد. تولید الکتریسیته و رایحه ای لیمویی از دیگر ویژگی های متفاوت این نوع تسبیح می باشد.