«ترید» (Trade) در لغت به معنای معاملهی دو چیز است. یعنی چیزی را بدهیم و در ازای آن چیز دیگری دریافت کنیم. همان کاری که یک تاجر انجام میدهد، منتها در دنیای بازارهای مالی و مخصوصاً ارزهای دیجیتال، این مفهوم شاخ و برگ خیلی زیادی پیدا کرده است.
در بازار «ارزهای دیجیتال» یا کریپتوکارنسیها (Cryptocurrency)، به معاملهی رمزارزها با ارزهای فیات (نظیر دلار و یورو و...) یا با دیگر رمزارزها ترید گفته میشود و به کسی که به معامله میپردازد، «تریدر» (Trader) یا معاملهگر میگویند. تریدر براساس دانشی که دارد، تلاش میکند، یک دارایی را به قیمتی مشخص معامله کند و در آینده از تغییرات قیمت به سود برسد. تریدرها در تمام بازارها وجود دارند و از پلتفرمهای مختلفی برای انجام معاملات خود استفاده میکنند. باید دقت کنید که معاملهگر برای کسب سود باید اطلاعات بسیار زیادی در این زمینه داشته باشد تا بداند بهترین زمان برای خرید یا فروش چیست. این کار نیازمند مطالعهی قیمت بازار در گذشته، بررسی روند بازارهای تأثیرگذار و پیشبینی قیمتها در آینده است.
همین ابتدای کار باید به این نکته توجه کنیم که ترید کردن با سرمایهگذاری تفاوت دارد. درست است که در هر دو فعالیت، ما یک یا چند ارز دیجیتال خریداری میکنیم یا آنها را میفروشیم ولی در ترید فاصلهی این خرید و فروش کوتاهتر است. به عبارت دیگر کسی که ترید میکند، به دنبال سودهای کوتاهمدت در زمان کم است اما شخص سرمایهگذار با هدف فروش آن بعد از مدت طولانی مثلاً یک سال و کسب سود طولانیمدت، دست به خرید ارزهای دیجیتال میزند.
مزایا و معایب ترید ارزهای دیجیتال
فعالیت در بازار معاملات ارزهای دیجیتال مزایای منحصربهفردی دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم.
- کارمزد پایین: رمزارزها بهخاطر ماهیتی که دارند و بستری که از آن استفاده میکنند (همان بلاک چین)، نقل و انتقالات پولی را بدون واسطه انجام میدهند و این باعث کاهش کارمزدهای شبکه میشود.
- در دسترس بودن: اگر بخواهید سهام یک شرکت خاص در یک کشور را خرید و فروش کنید، ممکن است قوانین کشور شما یا آن کشور مانع از انجام چنین معاملهای شود و چنین محدودیتهایی وجود داشته باشد؛ اما چنین محدودیتهایی در مورد ارزهای دیجیتال وجود ندارد و همه میتوانند بیت کوین یا اتریوم یا کاردانو بخرند.
- امنیت: این نوع داراییها در کیف پولهایی روی بستر بلاک چین نگهداری میشوند و هک شدن و نفوذ به آنها کاری بسیار دشوار است.
- سودهای قابلتوجه در کوتاهمدت: فضای ارزهای دیجیتال بهشدت نوپا، پرنوسان و رقابتی است و پروژهها برای دستیافتن به سهم بیشتری از بازار، بهشدت در تکاپو هستند. بعضی از آنها در زمان کوتاهی سودهای چندصد درصدی دارند و طرفداران و سرمایهگذاران کریپتو عاشق این فرصتها هستند.
میدانیم که هیچ بازاری همواره با سود و نکات مثبت همراه نیست و معایبی هم دارد. در مورد معایب ترید ارزهای دیجیتال میتوان گفت که:
- این بازار هنوز نوپاست: خیلیها معتقدند در جایی باید سرمایهگذاری کرد که حداقل چندین سال فعالیت کرده و قابل اعتماد نیز باشد. از طرفی این بازار بهسرعت در حال رشد است و به نظر میرسد در آیندهی بسیار نزدیک، به جمع بازارهای چند تریلیون دلاری دنیا بپیوندد.
- وجود نوسان شدید در ارزش رمز ارزها: البته این نوسان در گذشته خیلی شدیدتر بوده و به مرور رو به کاهش است؛ اما هنوز هم ممکن است یک روز صبح از خواب بیدار شوید و ببینید دارایی شما ۱۰ برابر رشد کرده و یا به همین اندازه ارزش خود را از دست داده است.
- نیاز به رعایت نکات امنیتی بیشتر: در معاملات ارزهای دیجیتال باید مراقب اطلاعات دسترسی به حساب خود (همان کلید خصوصی) باشید، یعنی اگر از سرویسی استفاده میکنید که بهطور کامل غیرمتمرکز است، باید بدانید که گم کردن کلید خصوصی به معنی از دست رفتن تمام دارایی است؛ پس خیلی دقت کنید.
- مستعد کلاهبرداری و فعالیتهای غیرقانونی: به علت ماهیت گمنام بودن تراکنشها و کیف پولها در شبکهی بسیاری از رمز ارزها، امکان استفاده از این داراییها در فعالیتهای غیرقانونی و پولشویی وجود دارد و باید مراقب تراکنشهای حسابتان باشید.
اولین قدم در ترید ارز دیجیتال
در اولین قدم برای شروع ترید باید ارز دیجیتال تهیه کنید. این کار از روشهای مختلفی امکانپذیر است که راحتترین راه خرید از یک صرافی معتبر ارز دیجیتال است. از دیگر روشهایی که میتوان ارز دیجیتال به دست آورد میتوان به «استخراج» یا ماینینگ (Mining)، خرید از ATM (که فقط در برخی کشورها امکانپذیر است) و استفاده از سایتهای فاست (Faucet) اشاره کرد.
بهترین راه همان خرید ارز دیجیتال از صرافی است. برای مثال، اگر میخواهید به یک تریدر بیت کوین تبدیل شوید، میتوانید با جستجوی کلماتی مثل «خرید بیت کوین» به فهرستی از سایتها و صرافیهای ارائهدهندهی ارزهای دیجیتال برسید. البته نباید بدون آگاهی اقدام به خرید از هر سایتی کرد زیرا حوزهی ارزهای دیجیتال به گونهای است که به دلیل نداشتن یک قانون ثابت، احتمال کلاهبرداری در آن بیشتر از حالت عادی است. در ادامه به روشهای انتخاب یک صرافی معتبر برای خرید ارز دیجیتال و شروع ترید اشاره خواهیم کرد.
انواع ترید ارز دیجیتال
اصولاً روشهای ترید را با توجه به مدت زمانی که هر معامله باز و بسته میشود، مشخص میکنند و به دو نوع کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم میشود. این موارد شامل «پوزیشن تریدینگ» (Position trading)، «سوئینگ تریدینگ» (Swing trading)، «معاملات روزانه» (Day trading) و «اسکالپینگ» (Scalping) میشود. البته این بدین معنا نیست که حتماً باید در یکی از این روشها فعال باشیم. در واقع ممکن است یک تریدر هم ترید روزانه انجام دهد و هم ترید پوزیشن. اما این استراتژیهای ترید چه فرقی باهم دارند؟
- پوزیشن تریدینگ: شباهت زیادی به سرمایهگذاری سنتی دارد، معاملهگر یک دارایی را میخرد و امیدوار است که در آینده افزایش قیمت پیدا کند. این نوع معاملات اصولاً برای هفتهها و ماهها بعد برنامهریزی میشوند و تریدر به دانش «تحلیل فاندامنتال» (Fundamental analysis) برای انجام آنها نیاز دارد.
- سوئینگ تریدینگ: مدت زمان معاملات کمتر از یک هفته است و معاملهگر از طریق «تحلیل تکنیکال» (Technical analysis) و بررسی نمودارها پیشبینی میکند که قیمت در یک بازهی چندروزه قرار است نوسان داشته باشد و وارد معامله میشود.
- معاملات روزانه: تمام تریدها در یک روز انجام میشوند و هر پوزیشن چند ساعت بیشتر باز نمیماند. یعنی معاملهگر تلاشش این است که فقط از نوسانات روز جاری سود به دست آورد.
- اسکالپینگ: در این روش، نوسانات لحظهای یک دارایی، آن هم در تایمفریمهای چند دقیقهای بررسی میشوند و بر اساس آنها پوزیشن گرفته میشود. طبیعی است که یک اسکالپر در یک روز تعداد زیادی معامله میکند و هدفش این است که در هر معامله سود کمی به دست آورد و با جمع این سودها از معاملات مختلف، سود کلی روزانهی خود را به دست آورد.
مناسب ترین روش ترید ارز دیجیتال
شاید افرادی که در این زمینه فعالیت میکنند زیاد با این پرسش مواجه شوند که مناسبترین روش تریدینگ چیست؟ به نظر شما اگر یک روش از باقی روشها بهتر بود، چرا روشهای دیگر هنوز وجود دارند و عدهی زیادی از آنها استفاده میکنند؟ پس بهسادگی میتوان متوجه شد که هر روش مزایا و معایب مخصوص خود را دارد و این شما هستید که با توجه به دانش و تجربه و سلیقهی شخصیتان باید روشهای مختلف را بررسی و مناسبترین آنها را انتخاب کنید. طبیعی است افرادی که علاقه دارند روزانه، ساعتهای متوالی جلوی سیستم بنشینند و نمودارها را بررسی کنند و کسب سود روزانه را ترجیح میدهند، روشهای کوتاه مدت و ترید روزانه را انتخاب میکنند. از طرف دیگر آنهایی که بیشتر مایلاند سرمایهگذاری بلندمدت داشته باشند، چندین روز و گاهی چندین ماه در مورد یک پروژه و انواع تحلیلهای جامع و فاندامنتال آن، مطالعه کرده و از پوزیشن تریدینگ استفاده میکنند.
تحلیل جامع و تکنیکال ترید
یک تریدر همیشه تلاش میکند که با تحلیل بازار، روند آیندهی قیمت یک دارایی را پیشبینی کند. برای اینکار حتماً باید دانش تحلیل جامع و بنیادی (فاندامنتال) و تحلیل تکنیکال را داشته باشد.
- در تحلیل جامع و بنیادی هدف این است که کلیت یک پروژه را بشناسیم، بدانیم با چه هدفی ایجاد شده، توسط چه تیمی اداره میشود، تا این تاریخ چه میزان بازده داشته است، شرکتهای همکار و همچنین رقبای آن را بشناسیم، برنامههای آینده آن را بدانیم و اینطور مسائل. ممکن است تحلیل بنیادی یک پروژه، روزها زمان ببرد و نیاز به مطالعهی زیادی داشته باشد؛ اما خوبی آن این است که در بیشتر مواقع و مخصوصاً در دراز مدت، سود مطمئنتری حاصل میشود. یعنی اگر یک پروژه بهدرستی و مطابق برنامهی اعلامشدهی خود فعالیت میکند، به احتمال زیاد در آینده به موفقیت میرسد و این کاملاً منطقی است.
- در تحلیل تکنیکال داستان خیلی متفاوت است. در این تحلیل با کمک نرمافزارهای آماری خاصی، نمودار قیمت یک دارایی را در گذشته بررسی میکنند. هدف تحلیل تکنیکال این است که با یافتن الگوهایی که قبلاً اتفاق افتادهاند، آینده بازار را تشخیص دهند. این نوع تحلیل نکات بسیار زیادی دارد و برای یادگرفتن آن، به چندین ماه و حتی چندین سال تجربه عملی نیاز است. یک تریدر در تحلیل تکنیکال ابتدا سعی میکند که روند اصلی (صعودی یا نزولی بودن) قیمت را مشخص کند. بعد با استفاده از ابزارهای خاصی مثل اندیکاتورها و اوسیلاتورها و توابع مختلف، به دنبال الگوهای خاصی میگردد. در ادامه با ترکیب کردن اطلاعات بهدست آمده از چندین ابزار مختلف، نقطه ورود را مشخص میکند و با رعایت نکاتی خاص (تعیین حدضرر و حد سود) وارد معامله میشود.
بعضی از تریدرها فقط تکنیکال کار میکنند و عدهای فقط بنیادی؛ ولی شاید بهتر باشد که این دو روش را مکمل بدانیم. یعنی همیشه الگوهای تکرارشونده در نمودار قیمت پیدا میشوند و اگر آنها را با خبرها و فعالیتهای کلی یک پروژه (همان تحلیل بنیادی) مطابقت دهیم، قطعاً به پیشبینی محتملتری دست پیدا میکنیم.
کارمزد مِیکِر و تِیکِر چیست؟
هزینه رایج در ترید ارز دیجیتال، حق العمل سفارش گذار و سفارش بردار می باشد. در معامله توسط صرافی ها، تریدر یک سفارش گذار محسوب می شود. وقتی تریدر یک سفارش آنی را به قیمت بازار می دهد، بلافاصله انجام می شود، که تریدر در اینجا یک خریدار یا taker است که باید کارمزد ثبت سفارش را پرداخت نماید.
وقتی کاربر سفارشی را می دهد که بلافاصله با یک سفارش موجود مطابقت ندارد، آن سفارش در لیست سفارش قرار می گیرد، در اینجا تریدر یکmaker قلمداد می شود و باید کارمزد مِیکر را بپردازد.
ترید بهتر است یا سرمایه گذاری؟
هم در سرمایهگذاری و هم در ترید، هدف ایجاد سود در بازارهای مالی است. با این حال روشی که برای رسیدن به این هدف در این دو فعالیت دنبال میشود از هم متفاوت است. کسی که قصد سرمایهگذاری در ارز دیجیتال را دارد اقدام به خرید مقدار زیادی ارز دیجیتال میکند و مدت طولانی (چند سال یا حتی یک دهه) کاری با آنها ندارد. بعد از گذشت اینهمه مدت است که فرد سرمایهگذار، اقدام به فروش ارزهای دیجیتال ذخیرهشدهی خود میکند و سودهای هنگفتی به جیب میزند. از پرطرفدارترین سرمایه گذاری ها در حوزه ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری در بیت کوین می باشد.
سرمایه گذاری ارز دیجیتال از آنجایی که مدت زیادی به طول میکشد، سود بسیار بیشتری هم نسبت به ترید دارد. بااینحال، برای کسانی که به دنبال رسیدن به سودهای کوتاهمدت ولی کمتر هستند، ترید گزینهی بهتری است. درست است که آنها سود کمتری را نسبت به سرمایهگذاری به دست میآورند ولی به جای آن دستشان بسیار زودتر به سودی که کسب میکنند، میرسد. شما باید خودتان ببینید که کدام یک از این فعالیتها با شرایط شما سازگار است. آیا شما به دنبال سود کوتاهمدت هستید یا بلندمدت؟ ویژگیهای شخصیتی شما با کدام مورد سازگارتر است؟